Dawid Mielnik
Wieczność świata. Dyskusja Jana Filopona z Arystotelesem
Seria „Speculum Philosophiae Graecae”

Książka jest opartą na greckich tekstach źródłowych rekonstrukcją i interpretacją sporu, którą toczył Jan Filopon z Arystotelesem na temat podstawowych założeń fizyki, w tym na temat zagadnienia wieczności świata. Ważną częścią książki jest tłumaczenie po raz pierwszy na język polski De aeternitate mundi contra Aristotelem Filopona w dwujęzyczne edycji, dzięki czemu publikacja uzupełnia skromny w języku polskim zbiór prac, poświęconych filozofii greckiej późnej starożytności.
Czytelnik może prześledzić sposób, w jaki chrześcijański filozof aleksandryjski Filopon uzasadniał słuszność przyjęcia koncepcji stworzenia świata z niczego (creatio ex nihilo) na gruncie filozoficznym. Autor dokonuje analizy argumentacji Filopona zachowanej fragmentarycznie w traktacie poświęconym temu problemowi, jak również w częściowej rekonstrukcji jego dzieła w oparciu o zachowane fragmenty. Autor wprowadza w złożony kontekst religijno-filozoficzny Aleksandrii, przedstawia postać Filopona, jego poglądy oraz spuściznę literacką i odnosi dzieło Filopona do twórczości Symplicjusza, myśliciela, który dzięki swoim komentarzom dał możliwość wglądu w wiele fragmentów zaginionego dzieła Filopona. Następnie Autor zajmuje się Arystotelesowską teorią ruchu i miejsca naturalnego, problematyką doskonałości nieba i budowy wszechświata, odwieczności ruchu, czasu, niezniszczalności nieba, pierwszego czynnika ruchu oraz Boga. Prezentacji Arystotelesowskiej fizyki towarzyszy krytyka dokonana przez Jana Filopona, w tym argumenty za tezą, że niebo nie może istnieć odwiecznie i musi mieć swój początek w czasie, jak również koncepcja Boga stwarzającego.
Integralną częścią opracowania jest obszerny aneks, na który składa się: oryginalny grecki tekst złożony z fragmentów pochodzących z dwóch komentarzy Symplicjusza, ich polskie tłumaczenie oraz słownik terminów.

Lublin 2023, ss. 320, cena 79 zł (twarda oprawa)
ISBN 978–83–65792–43–3

Porfiriusz z Tyru
Sentencje czyli drogi do świata ponadzmysłowego
Wstęp, przekład, komentarz Ewa Osek, Monika A. Komsta
Seria „Speculum Philosophiae Graecae”

Porfiriusz z Tyru był uczniem Plotyna i wydawcą Ennead w latach 263–301. Pisał komentarze do dialogów Platona i pism Arystotelesa, a ponadto także opracowywał i komentował traktaty Plotyna. Tezą monografii jest wykazanie, że zachowane we fragmentach Sentencje są tożsame z syntezą (synagoge) filozofii Plotyna, będącą jednym z kilku zaginionych komentarzy Porfiriusza do Ennead.
Książka zawiera pierwsze wydanie w języku polskim Sentencji Porfiriusza, opatrzone aparatem krytycznym i komentarzem. Autorkami tłumaczenia, wstępu i komentarza są Monika A. Komsta oraz Ewa Osek. Polski przekład Sentencji posiada paralelny grecki tekst oryginalny. Prezentowane tłumaczenie stara się uwzględnić zarówno tradycję, w jakiej tekst powstał, a więc techniczny język właściwy platonizmowi, jak i wymogi współczesnej polszczyzny, tak aby tekst był zrozumiały zarówno dla znawców neoplatonizmu, jak i dla szerszego grona odbiorców.
Do tłumaczenia został dołączony filozoficzny komentarz. Sentencje przedstawiają bowiem metafizykę zawartą w Enneadach Plotyna z naciskiem na zagadnienia antropologiczne. Porfiriusz w Sentencjach przedstawia Plotyńską naukę o duszy, jej związku z ciałem, a także nakreśla drogę powrotu duszy do świata inteligibilnego. Dzieło składa się z krótszych i dłuższych zamkniętych całości, które mają być wskazówkami na drodze zrozumienia natury rzeczywistości i mogą umożliwić oczyszczenie duszy, a także jej powrót do rzeczywistości prawdziwej.

Wydanie książki zostało dofinansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Regionalna Inicjatywa Doskonałości” (nr projektu 028/RID/2018/19).

Lublin 2022, ss. 321, cena 79 zł
ISBN 978–83–65792–41–9